شما می‌توانید سیاه بازی را هم به شکل خلاق اجرا کنید و یا به شکلی که همیشه بوده، شما این آثار مکتوب را ،ایرانی و غیر ایرانی، به شکلی که همیشه اجرا می‌شده می‌توانید اجرا کنید و یا با یک نگاه نو بیایید آن را اجرا کنید، شما می‌توانید تئاتر درمانی، تئاتر آموزشی و... که در واقع هر کدام بحث مفصلی دارند را با خلاقیت بیشتری اجرا کنید یا باخلاقیت کمتر.

هدف نمایش خلاق بطور کلی چیست؟ بنا بر تعریف‌ها یکی از ارکان نمایش خلاق تربیت است، آیا می‌توان نتیجه گرفت که تربیت هدف اصلی تئاتر خلاق است؟ و اگر چنین است افراد چگونه در این محیط تربیت می‌شوند؟
اساسا تمام منتقدین تئاتر، بازیگران، مفسرین و همین‌طور فیلسوفان که در رابطه با نمایش و تئاتر ابراز نظر کرده‌اند، بطور کلی تئاتر را با دو هدف مورد نقد و بررسی قرار می‌دهند: هدف آموزشی یا تربیتی و هدف لذت‌بخشی، و هر دو نوعش هم وجود دارد. در واقع می‌گویند یک اثر خوب، اثری است که ضمن اینکه از نظر هنری دارای کیفیت بالا و لذت بخش است، در عین حال به تماشاگر مفاهیم والا و با ارزشی را منتقل کند. در نتیجه تربیت نمی‌شود گفت هدف اصلی نمایش خلاق است؛ ما نمایش‌های خلاقی داریم که هیچ‌گونه هدف آموزشی و یا تربیتی خاصی را دنبال نمی‌کنند ولی از نظر سرگرم کنندگی یا از نظر لذت بخش بودن برای مخاطب بسیار خلاق هستند.
همین‌طور که شما یک تابلو نقاشی را می‌توانید ببینید که بسیار خلاق است ولی پیامی منتقل نمی‌کند، ولی نقاشی دیگری ممکن است پیام بسیار شفافی را در خود گنجانده باشد و خیلی هم خلاق باشد. تاکید می‌کنم خلاقیت به هیچ نوع خاصی از نمایش محدود نمی‌شود، می‌تواند در نمایش آموزشی و تربیتی هم خلاقیت وجود داشته باشد و آن نمایش تبدیل به یک نمایش خلاق شود.

نمایش خلاق برای چه گروه سنی تولید می‌شود و اگر تمام دوره‌های سنی را در بر می‌گیرد چگونه و بر اساس چه معیارهایی بین تربیت کودکان و بزرگسالان تمایز قائل می‌شود؟
این سوال به طور مستقیم به نمایش خلاق مربوط نمی‌شود. این بطور کلی به تئاتر مربوط می‌شود که گروه‌های سنی متفاوتی را در بر می‌گیرد، با سلیقه‌های متفاوت و نیازهای متفاوت، و برای همین انواع تئاتر به وجود می‌آید.
ما تئاتر کودک و نوجوان داریم، تئاتر بانوان داریم که بیشتر روی مسائل زنان تاکید می‌کند، تئاتر دانشجویان داریم که احتمالا باید بیشتر مسائل نسل جوان را مطرح کند، تئاتر سنتی داریم، تئاتر مذهبی داریم، تئاتر با موضوعات دینی و گاهی تبلیغی داریم، تئاتر آموزشی داریم. همه این انواع تئاتر وجود دارد و این انواع تئاتر اغلب برای گروه‌های سنی متفاوت هم می‌تواند باشد، یعنی شما می‌توانید یک تئاتر آموزشی را برای گروه سنی کودکان و نوجوانان بگذارید یا برای افراد سالمند، شما می‌توانید یک نمایشنامه در رابطه با اعتیاد بنویسید که کاملا آموزشی باشد و یا در رابطه با ایدز که بتواند اطلاعاتی را از نظر سلامتی انسان و دانش پزشکی که در این مورد وجود دارد به مخاطب منتقل کند. بنابراین یک گروه سنی خاصی ممکن است مد نظر باشند؛ در نتیجه، در همه این‌ها میتوان خلاقیت به خرج داد و نمایش خلاق به هیچ گروه سنی خاصی محدود نمی‌شود و خلاقیت در تمام انواع نمایش می‌تواند به کار گرفته شود.

مخاطب نمایش خلاق تا چه حد در مسیر تولید نمایش مداخله‌گر است، آیا همچون تئاترهای قاب صحنه‌ای، بیننده‌ی صرف است یا در خلق لحظه‌های نمایش می‌تواند نقش فعالی داشته باشد؟
همان‌طور که گفتم وقتی در دهه سی و چهل (1930 و 1940)، در اروپا احساس شد تماشاگران تئاتر به حالت منفعل درآمده‌اند، یعنی فقط می‌آیند نمایشی را می‌بینند و سپس کمی احساس همدردی با شخصیت اصلی می‌کنند، حتی ممکن است کمی اشک هم بریزند و یا بخندند و بیرون بیایند، این فکر مطرح شد که تئاتر باید مخاطب را از حالت خواب و انفعال بیرون بیاورد و ذهن او را فعال کند. در نتیجه مخاطب جایگاه مهم‌تری پیدا کرد. وقتی به تئاتر تجربی قرن بیستم نگاهی می‌اندازیم، می‌بینیم که نقش مخاطب روز به روز بیشتر شده، بطوری که در دهه‌ی شصت و هفتاد نمایشنامه‌هایی که اجرا می‌شد، مخاطب را کاملا در گیر کار می‌کرد، حتی به لحاظ فیزیکی، یعنی مخاطب احساس سهیم بودن در نمایش می‌کرد و هنوز هم در برخی نمایش‌های خیابانی این اتفاق می‌افتد.
ما در نمایش تعزیه می‌بینیم که نقش مخاطب چقدر مهم است. در تعزیه مخاطب کاملا با تمام وجودش شرکت می‌کند. البته ویژگی تعزیه این است که به خاطر باور مشترک بین مخاطبین و اجرا کنندگان یا تعزیه‌خوانان (که برمی‌گردد به تشیع و باور داشتن به شهادت امام حسین(ع) و ائمه، چرا که تعزیه اغلب به زندگی ائمه و رشادت‌های آن‌ها می‌پردازد)، این باور مشترک باعث می‌شود که مخاطب خودش را در اجرای نمایش‌های تعزیه سهیم بداند. همین‌طور در هر نمایش دیگری که مخاطب می‌تواند نقش فعال‌تری داشته باشد، یعنی هر چقدر که مخاطب از لحاظ ذهنی، فکری و یا حسی فعال‌تر شود، می‌شود گفت که آن نمایش دارای ابعاد خلاقیت بیشتری است چرا که مخاطب را هم درگیر کار می‌کند. وقتی مخاطب در گیر می‌شود، اتفاقات غیر منتظره و پیش‌بینی نشده می‌تواند رخ بدهد که واکنش‌های خلق‌الساعه می‌آفریند که همه این‌ها به خلاقیت مربوط می‌شود.

 منبع : islamicartz.com